Afscheid

Het gebeurde terwijl we erop stonden te kijken. In de overtuiging dat je gewoon even heel erg ziek was, dat de antibiotica wel zijn werk zou doen, stopte je met ademen. Dat was het dan. In één seconde was het allemaal voorbij. En dan overviel me pas wat er gaande was, al de hele tijd. Jij was al zolang afscheid aan het nemen. Je zei het ontelbare keren: Ik zal niet lang meer leven, ik hoef geen nieuwe kleren meer, als ik er niet meer ben… Als…

Die ‘als’ was flexibel begrip, een onschuldige sneeuwbal die je had gegooid en bijna ongemerkt steeds groter werd. We duwden hem altijd verder voor ons uit, we kwamen ermee weg, ontweken de oneffenheden in de weg, negeerden dat hij alsmaar zwaarder werd en het duwen steeds lastiger, tot hij zo log en massief was dat we hem niet meer in de hand hadden en hij helemaal alleen de afgrond afdonderde, als een lawine die neerstortte en alles deed verstillen.

Die ‘als’ is nu een vaststaand feit, met een datum en een uur. Vanaf nu kunnen we niet meer doorvragen. Wat, als je er niet meer bent? Welke liedjes wou je op je uitvaart, welke bloemen, welke urne, welke teksten? Het zijn vragen die ik nooit over mijn lippen heb gekregen. Maar nu zitten we hier en moeten we alles zelf beslissen in de eeuwige twijfel of het wel dat is wat je wou.

Ik open de deur van je appartement. Het ruikt er naar toen je hier nog was, maar jouw relaxzetel is leeg. Over de leuning hangt nog je pull waar je kon naar grijpen als je het weer te koud had. Ik trek een lade open en vind oude muziekcassettes. Ik leg ze allemaal naast elkaar op tafel en neem er een foto van. Op Spotify tik in de artiestennamen in. Ik beluister enkele nummers en herken de stemmen, uit een ver verleden, van toen ik kind was en jij ze afspeelde terwijl je de vloer poetste op vrijdag. Ik hoor niet alleen hun stemmen maar ook die van jou, jij die meezingt.

Voor ik vertrek valt mijn oog nog op een tas, naast de relaxzetel waar je meestal zat. Het zijn wat persoonlijke spullen die je meenam als je chemo moest krijgen: je leesbril, je portemonnee, pepermuntjes, documenten met doktersafspraken en een boek. Ik haal het eruit en herken het. Het is het boek dat ik vele maanden geleden aan je gaf. Je had er nooit meer iets over gezegd. Ik wist niet of je er überhaupt ooit in had gelezen. En nu stel ik vast dat hij gewoon in deze tas zat die altijd naast je stond. “Over het leven na de dood,” staat er op de cover, de bladwijzer zit halfweg.